DE KULEUVEN VAN TOEN EN DIE VAN NU
Dit jaar 2024 was voor onze promotie een merkwaardig jaar, met een diamanten viering, traditioneel deskundig georganiseerd door Dirk en Hans, die stijlvol maar ook gezellig doorging in, of all places, onze eigen kantine. Aangetoond werd dat 'O jerum, jerum, jerum', het Apolloon lied niet klonk zoals op een vroegere cantus, maar nostalgisch deed terugdenken aan zestig jaar geleden, meteen het einde van onze studententijd in Leuven.
Die werd afgesloten met een banket in dresscode op het Hogeschoolplein, nog in restaurant Tijl geloof ik, en die avond hoorden we buiten geroep van betogende studenten. Wij dachten 'the times they are 'a changin'.
In de loop der jaren, konden we later op jaarbijeenkomsten vaststellen dat de povere sportinfrastructuur van onze good old days, vernieuwd was met een gebouw De Nayer, een voetbalveld met kunstgras, een Tartanpiste, een indoor-atletiekhal, een grote Topsporthal, een immense Fitness en bovendien zelfs een indoor-Beach Volleybal Zaal. Vandaag gebruikt door onze studenten en 23.000 andere studenten van de KULeuven met een sportkaart. Last but not least ook talrijke nieuwe labo's, nodig voor het toegenomen wetenschappelijk onderzoek. Onze faculteit had dus niet stil gezeten. Van een Sportinstituut in het Arenbergpark zijn we een heuse faculteit op de grote Arenbergcampus geworden. Onze opleiding is geëvolueerd, en hieronder kijken we kort in een breder kader, hoe onze Alma mater sinds 1964 tot vandaag kwantitatief en vooral kwalitatief verder geëvolueerd is.
DE UNIVERSITAIRE ' REVOLUTIE'
De zestiger jaren waren in Leuven een woelige periode, met voor studenten naast studeren en sport en naast het zotte en het vroede, ook vergaderingen, betogingen en stakingen.
In 1963 kwam er immers de Taalwet die stelde dat in België de streektaal, ook de onderwijstaal moest zijn, en daarop was er maar één uitzondering, namelijk de universiteit van Leuven.
Mee door de stijgende welvaart, groeide het aantal studenten en werd expansie nodig, zowel voor de Vlaamse als voor de Franstalige studenten, zodat gedacht werd aan kandidaturen ook buiten Leuven. In Vlaanderen vreesde men dat daardoor vanuit Brussel, naast de faciliteitengemeenten, een verdere verfransing in Vlaams-Brabant het gevolg zou zijn. De Franstalige Algemeen beheerder Woitrin voorspelde zelfzeker dat er' Un tres grand Bruxelles de l' avenir' zou komen tot in Leuven. Le ridicule ne tue pas.
De slogan 'Walen buiten!' was geboren, tegen de slogan 'Nous restons, à Louvain', volgens historicus Louis Vos, vooral aangespoord, niet door Walen, maar door Brusselse en Vlaamse studenten uit de Franstalige Bourgeoisie.
Voorzichtigheidshalve gingen al in ons afstudeerjaar 1964, de Franstaligen toch maar in het geheim op zoek naar gronden in Wallonië.
Snel verwierpen de Belgische bisschoppen de Vlaamse eis tot verhuis van de Franstalige afdeling, Voor hen was immers 'La France, la fille aînée de l'église' en Nederlands bovendien de taal van de Hollandse protestanten. Hun berucht mandement stelde dat zowel functioneel als geografisch de Leuvense universiteit één moest blijven. Ere wie ere toekomt, enkel de bisschop van Brugge De Smedt durfde het aan te zeggen dat het bisschoppelijk mandement een vergissing was. Betogingen waren er door studenten in Leuven, en door leerlingen, leerkrachten en ouders in meerdere Vlaamse steden. Zo betoogden er bijvoorbeeld in 1967 in Antwerpen, 30.000 personen voor 'Leuven Vlaams'.
Toen op 14 januari 1968 de Franstaligen toch een grote expansie in Leuven aankondigden, kookte de pot over met opstand, stakingen en zelfs schorsing van de examens tot gevolg. De universitaire kwestie was een nationale politieke kwestie geworden en na een interpellatie van de toen nog unitaire CVP-er, parlementslid Jan Verroken, lang burgemeester van Oudenaarde, viel kort erna op 7 februari 1968 de regering Van den Boeynants, waarop de bisschoppen enkele dagen later zegden dat de splitsing voor hen geen breekpunt meer was.
GEVOLG EN HUIDIGE TOESTAND
De rector van de Franstalige afdeling UCL, Prof Massaux, noemde de splitsing ' een zonde tegen de geest', en 'un crime contre la culture'. Hij voorspelde zelfs dat een Nederlandstalige KULeuven zonder de Franstaligen zou ' verworden tot het kleine universiteitje van het Hageland'. Van arrogantie gesproken.
Anderzijds was de rector van de Vlaamse KULeuven, de markante Prof Pieter de Somer positive thinking, had in de splitsing een goed oog, en had ter zake veel internationale ervaring. Hij stuurde proffen en assistenten de Angelsaksische academische wereld in, met een boost qua wetenschappelijk onderzoek tot gevolg. Ook in onze faculteit die hij voordien in onze Instituutsraad tot meer onderzoek kwam aansporen. Een man met kaliber die bij het vorig pausbezoek van namelijk Johannes Paulus de tweede op een volle Oude markt liet horen, dat ook in een katholieke universiteit men aan alles moet kunnen twijfelen.
DE POSITIEVE EVOLUTIE
Deze week werden de resultaten bekend gemaakt van de wereldwijde evaluatie van universiteiten door The Times Higher Education Rankings. Dit is de meest volledige analyse, waarin aspecten als: onderwijs, onderzoek, internationalisering, valorisatie naar de maatschappij, en reputatie, wereldwijd gemeten wordt van 2000 universiteiten.
De top-tien is traditioneel Angelsaksisch, vandaag met 7 universiteiten uit de USA en 3 uit Groot -Brittannië. Op 1. Oxford, 2. MIT en 3. Harvard.
Voor België komen ook dit jaar de drie beste universiteiten uit Vlaanderen, met KU Leuven op plaats 43, UGent op 112, en UAntwerpen op 168. De beste Franstalige universiteit in ons land is UCL ( Louvain la Veuve) op 175.
Van Prof. Kanunnik Maes weten we nog wat een syllogisme is om iets te bewijzen. Als uitsmijter dus een poging:
Major: Jaren '60: 'Zonder de Franstalige afdeling zal de KULeuven er kwalitatief op achteruit gaan.
Minor: 2024: Internationaal staat KULeuven op plaats 43 en UCL op 175
Conclusio: UCL-rector Massaux maakte arrogante en foute prognoses.
Jan Pauwels
REACTIES
1. Dirk Van Gerven
Dag Jan
Een mooi weetje!
Het is goed af en toe een paar feiten terug in onze herinnering op te roepen.
Vriendengroet van ons
Nic en Dirk
2. Magda Paepe
Prachtig verhelderend exposé, Jan
Proficiat !
Magda
3. Lut Van Hove
Hartelijk dank voor de zeer interessante uiteenzetting van Jan Pauwels.